از مهم‌ترین دغدغه دولت‌ها تلاش برای حفظ امنیت و مقابله با تهدیدات متنوعی است که حیات و بقا و یا توسعه و پیشرفتشان را به مخاطره انداخته است. از این رو تقویت مؤلفه‌های قدرت درونی و ارتقای بنیه دفاعی از اهم اولویت‌های سیاستگذاری دولت‌ها است. سیاست دفاعی در هر دولت، برنامه جامع و مشی کلان عملیاتی در جهت تحقق چنین اهدافی است. تجربه چهار دهه اخیر نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران به واسطه موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی و نیز مختصات سیاسی و ایدئولوژیکی انقلاب اسلامی و نظام سیاسی آن با طیف وسیعی از تهدیدات سخت و نرم روبه‌رو بوده و از این جهت نیازمند تدوین سیاست دفاعی متناسب با وضعیت جغرافیایی و مبانی، ارزش‌ها و اهداف راهبردی و متغیرهای محیطی و فرامحیطی تأثیر گذار بوده است. هدف این پژوهش بازنمایی خطوط کلی سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران از طریق تحلیل متون سیاست‌های کلان در این حوزه است. این اسناد شامل قانون اساسی، سند چشم انداز، سیاست‌های کلی، سیاست‌های کلی برنامه‌های پنج‌ساله توسعه می‌شود. بازدارندگی همه‌جانبه، متعارف و تلفیقی دفاع‌محور با تمرکز بر بسیج مردمی، خودکفایی، توسعه توان موشکی و دفاع دریایی و دفاع سایبری اصول کلی سیاست دفاعی نظام جمهوری اسلامی ایران است با رویکرد هوشمندی و انطباق بر مبنای مکان ظهور و نوع تهدیدات بازتعریف و روزآمد شده است.
- پیرس و رابینسون (1393)، برنامهریزی و مدیریت استراتژیک، ترجمه سهراب خلیلی شورینی، تهران، انتشارات یادواره کتاب.
- ترابی، قاسم و علیرضا رضایی (1390)، «فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران: زمینههای ایجابی، شاخصهای اساسی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره 4، صص 162 – 135.
- حاجی یوسفی، امیرمحمد و علی بغیری (1390)، «وضعیت مطالعاتی تدوین سند استراتژی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، دوفصلنامه علمی - پژوهشی دانش سیاسی، سال هفتم، شماره 2، صص 97-69.
- حسینی جیردهی، حسین (1370)، «سیاست دفاعی؛ چارچوبی برای تحلیل»، مجله سیاست دفاعی، سال دوم، شماره 1.
- روزنامه اعتماد، شماره 1469 به تاریخ 27/5/1386.
- کیوان حسینی، سید اصغر (1385)، «جایگاه بسیج در رویکرد امام (ره) نسبت به راهبرد دفاع همه جانبه»، فصلنامه مطالعات بسیج، سال نهم، شماره 30، صص 16 – 5.
- موسوی خمینی، سید روح الله (1386)، صحیفه امام (ره)، تمام مجلدات، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
- میزگرد پیشنیازهای سیاسی – امنیتی برای تحقق چشمانداز (1386)، فصلنامه راهبرد یاس، شماره 9، صص 99-5.
-منابع انگلیسی
- 2016 Index of U.S. Military Strength; Assessing America’s Ability to Provide for the Common Defense (2015), The Heritage Foundation, Edited by Dakota L. Wood, Washington, DC.
- Eisenstadt, Michael (2015), “The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran; Religion, Expediency, and Soft Power in an Era of Disruptive Change”, Middle East Studies at the Marine Corps University, Expanded and Revised Second Edition, November 2015.
- Haghshenass, fariborz (2008), “Iran’s Asymmetric Naval Warfare”, The Washington Institute for Near East Policy, September 2008.
- Kagan, Frederic W and Tommy Stiansen, (2015), “The Growing Cyber Threat from Iran: The Initial Report of Project Pistachio Harvest”, American Enterprise Institute Critical Threats Project and Norse Corporation, April 2015.
- National Security Strategy, May 2010, the Whitehouse, Washington.
ابتدای صفحه